گذری بر زندگانی امام سجاد  علیه السلام 

چهارمین اختر آسمان امامت و ولایت ، در پنجم شعبان المعظم سال 38 هجری در مدینه دیده به جهان گشود.  نام آن بزرگوار  علی ، کنیهٔ ایشان  ابومحمّد [ و  ابوالحسن ثانی است. القابشان نیز  زین العابدین ،  سجّاد ،  سید العابدین ،  زکی ،  امین  و  ذو الثّفنات  می‌باشد.. پدر بزرگوارش امام حسین  علیه السلام و مادرش  شهربانو  دختر  یزدگرد  پادشاه ایران بود. 

امام سجاد(ع) مظهر کامل و تمام مکارم اخلاقی است. آن حضرت(ع) همان گونه که در عبادت و بندگی خداوند اهتمامی بسیار داشت به گونه ای که در میان معصومان(ع) به فضیلت زین العابدین و سجاد شناخته شده، همچنین در سیره اجتماعی اش چنان بود که به بزرگواری اخلاقی معروف شده است.

امام سجّاد(سلام الله علیه):

إنَّ لِلعَبّاسِ عِندَاللَّهِ لَمَنزِلَةٌ یَغبِطُهُ بِها جَمیعُ الشُّهَداءِ یَومَ القِیامَةِ.
عباس را نزد خدا منزلتى است که روز قیامت همه شهیدان بر آن رشک مى‏برند.

دانش نامه امیرالمؤمنین(ع) ج1 –ص188 - ح 104

یکبار دگر گُلبن امید گوهر داد                                              دریای کرامت به بشر باز گوهر داد

پایان شب تار ز ره آمد و یزدان                                             بر خلق زمین آینه نور سحر داد

عشق آمد و با زمزمه شوق و مسرّت                                    تا کوی مدینه به همه بال سفر داد

جبریل به آواز جلی گفت، بیائید                                           کامشب به حسین بن علی دوست پسر داد

در وصف همین غنچه زیبای حسینی                                    جبریل امین بر همه خلق خبرداد

با سجده خود دم زخدای ازلی زد                                         لبخند به لبخند حسین بن علی زد

     امشب شب بشکفتن لب های حسین است

        گلزار جنان محو تماشای حسین است

گل های بهشتی همه گفتند چه زیباست                             لبخند سروری که به لب های حسین است

بخشید صفا و طرب و نور به گلزار                                         این گل که ز گلخانه زیبای حسین است

تا با نگه خویش کند  راز دل ابراز                                          پیوسته نگاهش سوی سیمای حسین است

درفصل شکوفائی خود این گل توحید                                    کز گلشن سرسبز و مصفای حسین است

با سجده خود دم  ز خدای ازلی زد

لبخند به لبخند حسین بن علی زد  

این مهر جهانتاب دعا مهر حبین است                                   در چهره نورانی او نور یقین است

سجاده زند بوسه به پیشانی رازش                                     مبهوت دعای سحرش روح الامین است

قدسی نفسانِ حرم قدس خداوند                                        گفتند بهم این گل سجاده نشین است

هرکس که نظر کرد به رخساره او گفت                                  آئینه لطف و کرم دوست همین است

گر غرق در اشراق و ظهور است سماوات                               گر روشن از انوار ولا روی زمین است

با سجده خود دم ز خدای ازلی زد

لبخند به لبخند حسین بن علی زد

او شد همه شب دیده بیدار مناجات                                     زیباست به رخساره اش انوار مناجات

باسجده طولانی و با حال نیایش                                         شد شب همه شب محرم اسرار مناجات

با جلوه پر نور دعاهای صحیفه                                            جاوید شده تا ابد آثار مناجات

هر کس که کند پیروی از سید سجاد                                    مست است ز پیمانه سرشار مناجات

با سجده گذاران تو بیا زمزمه سرکن                                     کامشب گل بشکفته گلزار مناجات

با سجده خود دم زخدای ازلی زد

لبخند به لبخند حسین بن علی زد

فردوس برین شد حرم سید سجّاد                                       جبریل امین شد خدم سید سجّاد

پیدا کند او سرمه بینائی خود را                                           سر هر که نهد بر قدم سید سجّاد

در فصل نیایش ز خداوند طلب کن                                        وصل حرم محترم سید سجّاد

ای سائل و ای تشنه دریای محبت                                       رو کن به عطا و کرم سید سجّاد

گل های وفا و طرب و عشق و مسّرت                                   گفتند به باغ ارم سید سجّاد

با سجده خود دم ز خدای ازلی زد

لبخند به لبخند حسین بن علی زد

تنها نه همین مصحف ایمان و دعا اوست                               تفسیرگر نهضت خونین بلا اوست

هرچند مکّدر شده این آینه، اما                                           آئینه نور سفر کرب وبلا اوست

ازکرب وبلا تا سفر شام و مدینه                                           پیغامبر نهضت خون شهدا اوست

با اشک به روی پر پروانه نوشتند                                         پروانه پرسوخته شمع هُدا اوست

امروز «وفائی» همه سجده گذاران                                        گفتند که دانید چرا عبد خدا اوست

با سجده خود دم زخدای ازلی زد

لبخند به لبخند حسین بن علی زد

 سید هاشم وفایی

امام سجّاد (سلام الله علیه) :

إذا قامَ قائِمُنا أذهَبَ اللَّهُ عَن شیعَتِنا العاهَةَ و جَعَلَ قُلوبَهُم کَزُبَرِ الحَدیدِ.
آن گاه که قائم ما قیام کند، خداوند آفت را از شیعیان ما بزداید و دل‏هایشان را چون پاره‏هاى آهن‏گرداند.

الخصال - ص 541. میزان الحکمة ج1- ص 406- ص 1347

       مرحوم سیّد محسن امین ، به نقل از کتاب مرآت الجنان مرحوم علاّ مه مجلسى آورده است :

امام علىّ بن الحسین ، حضرت زین العابدین علیه السّلام بسیار به مادر خود احترام مى نمود و لحظه اى از خدمت به او و رعایت حقوقش دریغ نمى کرد.

روزى عدّه اى از اصحاب به آن حضرت عرض کردند: یاابن رسول اللّه ! شما بیش از همه ما نسبت به مادرت نیکى و خدمت کرده اى و مى کنى ؛ ولى با این حال ، یک بار ندیده ایم که با مادرت هم غذا شده باشى ؟

حضرت سجّاد علیه السّلام در جواب ، به اصحاب خویش فرمود: مى ترسم سر سفره اى کنار مادرم بنشینم و بخواهم لقمه اى را بردارم که او میل آن را داشته است که بردارد، و به همین جهت سعى مى کنم که با او هم غذا نباشم .(اعیان الشّیعة : ج 1، ص 634.)