برای آنکه انسان از اظهار نیاز به دیگران خودداری کند، چه راهی باید برود؟ آیا همین که به کار کردن روی آورد، کافی است؛ یعنی دنبال کار و تجارت بودن او را بی نیاز می کند؟ به نظر می رسد این ، کافی نباشد و افرادی در زندگی با وجود کار کردن باز به اظهار نیاز به دیگران ، ( برای نمونه، درخواست وام برای بهتر کردن خانه خود) روی می آورند. پس باید راه دیگری جست . یکی از مؤثرترین راه های بی نیازی از دیگران، قناعت پیشگی است.
در روایت ها و دعاها، معصومان علیه السلام از خداوند می خواهند که در زندگی در درجه «کفاف» باشند. در صحیفه سجادیه درباره قناعت پیشگی گاهی واژه «کفاف » و گاهی «کفایت » آمده است: «(نَعُوذُ بِکَ )... مِنْ فِقْدان ِ الْکَفافِ ؛ (خدایا! به تو پناه می بریم )... از نیافتن روزی به اندازه نیازمندی ».1
امام سجاد علیه السلام برای رهایی از ذلت دَین داشتن به دیگران نیز می فرماید: «وَ أَجِرْنِی مِنه ُ بِوُسْعٍ فاضِلٍ أَوْ کَفافٍ واصِل ٍ؛ (بار خدایا) مرا به توانگری بسیار یا روزی به اندازه حاجت و نیازمندی (همیشه، از ذلّت دَین ) برهان «.2
پیامبر گرامی اسلام نیز از خداوند درخواست می کند: «أَللّهُمَّ اجْعَلْ قُوتَ آلِ مُحَمَّدٍ کَفافًا؛ خدایا! روزی آل محمد را به قدرکفاف قرار ده...».3
در تعریف کفاف گفته اند: «آن چیزی است که زیادتر از حدش نباشد و به قدر حاجت و نیاز باشد، چنان که صاحبش را از طلب و اظهار نیاز به دیگران بازمی دارد».

برای آنکه انسان از اظهار نیاز به دیگران خودداری کند، چه راهی باید برود؟ آیا همین که به کار کردن روی آورد، کافی است؛ یعنی دنبال کار و تجارت بودن او را بی نیاز می کند؟ به نظر می رسد این ، کافی نباشد و افرادی در زندگی با وجود کار کردن باز به اظهار نیاز به دیگران ، ( برای نمونه، درخواست وام برای بهتر کردن خانه خود) روی می آورند. پس باید راه دیگری جست . یکی از مؤثرترین راه های بی نیازی از دیگران، قناعت پیشگی است.
در روایت ها و دعاها، معصومان علیه السلام از خداوند می خواهند که در زندگی در درجه «کفاف» باشند. در صحیفه سجادیه درباره قناعت پیشگی گاهی واژه «کفاف » و گاهی «کفایت » آمده است: «(نَعُوذُ بِکَ )... مِنْ فِقْدان ِ الْکَفافِ ؛ (خدایا! به تو پناه می بریم )... از نیافتن روزی به اندازه نیازمندی ».1
امام سجاد علیه السلام برای رهایی از ذلت دَین داشتن به دیگران نیز می فرماید: «وَ أَجِرْنِی مِنه ُ بِوُسْعٍ فاضِلٍ أَوْ کَفافٍ واصِل ٍ؛ (بار خدایا) مرا به توانگری بسیار یا روزی به اندازه حاجت و نیازمندی (همیشه، از ذلّت دَین ) برهان «.2
پیامبر گرامی اسلام نیز از خداوند درخواست می کند: «أَللّهُمَّ اجْعَلْ قُوتَ آلِ مُحَمَّدٍ کَفافًا؛ خدایا! روزی آل محمد را به قدرکفاف قرار ده...».3
در تعریف کفاف گفته اند: «آن چیزی است که زیادتر از حدش نباشد و به قدر حاجت و نیاز باشد، چنان که صاحبش را از طلب و اظهار نیاز به دیگران بازمی دارد».
در دعایی از صحیفه سجادیه آمده است: «أَللَّهُم َّ ارْزُقْنی الْکَفاف َ؛ خدایا! به من کفاف روزی کن »؛ یعنی نه آن قدر روزی ام زیاد باشد که دچار طغیان شوم و نه آن قدر کم باشد که به سختی و مشقت افتم .4
در برخی فرازها، امام «کفایت» در زندگی را درخواست می کند: «أَللّهُمَّ إِنَّما یکْتَفِی الْمُکْتَفُونَ بِفَضْلِ قُوَّتِکَ»بار خدایا! جز این نیست که بی نیازان به فضل قوّه تو (از غیر تو) بی نیازند.»5 یا «وَ تَوِّجْنِی بِالْکِفایةِ ؛ و سرم را به تاج بی نیازی بپوشان ».6
«یکی از معانی کفایت، بی نیازی است و زمانی گفته می شود که بی نیازی از غیر تحقق یابد».7
ذکر «تاج » برای کفایت ، کنایه از بزرگ و محترم داشتن و بزرگواری است که اگر غنی هم نباشد، دارای تعفّف و باز ایستادن از سؤال و استغنای از خلقت است که مردم ایشان را بزرگ و محترم می پندارند.8
کسی که به کفایت دست یابد، زندگی او با بقیه تفاوت دارد؛ زیرا زندگی در حدّ کفایت به معنی دارایی و ثروت هنگفت و ذخیره های زر و زیور نیست. بنابراین، آن کس که بیشتر از همه می اندیشد باید در پناه پول به آسایش برسد، پس از گذراندن سختی ها و رسیدن به خواسته هایش درمی یابد که آرامش ، در پناه خیال تهی و نادرست او نیست و اگر هزاران برابر این داشته باشد، ولی امنیت روحی و آرامش دل و جان نداشته باشد، هرگز سر بر بالین آسایش نخواهد گذاشت معنای سخن امام سجاد علیه السلام که فرمود: «إِنَّما یکْتَفِی الْمُکْتَفُونَ بِفَضْلِ قُوَّتِکَ « در آرامش زیستن و در پناه کفایت حضرت ربوبی بوده است.9

برچسب‌ها: مقالات - سبک زندگی در سیره امام سجاد(ع) - فضایل امام سجاد